anas,-atis f.; deminutivum: anaticula,-ae f.

De anatibus relaturi confidamus scientiae admirabili Alfredi Edmundi Brehm zoologorum Germanorum omnium ingeniosissimi, qui summo cum lepore scribit de bestiarum moribus.

Anates natatrices se differunt ab anseribus praecipue pedibus humilibus, ab oloribus collo breviore. Caput anatum est crassum, rostrum per totam suam longitudinem est eiusdem latitudinis, est ita super margines curvatum, ut rostrum inferius maximam partem recipiatur a superiore, dentes insignes et acres. Intra margines tela mucosa finibus nervorum sensibilibus instructa est. Pennae sunt multae, colores pro sexu, aetate, tempore anni, aetate variantur, mares plus minusve magnifici, feminae simplices parumque conspicuae.

Omnium anatum Anas boscas nobis plurimum valet, quia nostra anas domestica ab eadem originem repetit. Quae est clavo rostrali (i.q. rostri extremi lamella cornea) valde incurvato, pedibus longorum unguium, alis sat longis. Anas mas capite colloque superiore viridibus, fusco pectore anteriore, dorso superiore fusco et nigello-aquoso, griseis alis superioribus, cauda magnifice caerulea, in utroque latere albomarginata, dorso inferiore et orropygio nigro-viridibus. Autumno vestis maris similis est vesti feminae, cuius caput collumque sunt luride-grisea, caput superius nigro-fuscum, dorsum fuscum, collum inferius gutturque lucide-castanea, maculis lunaribus nigris obsita. Longitudine est 63 centimetrorum, alarum dispansarum latitudine 1,04 metrorum.

Anas boscas nascitur tota in Europa Asiaque, America boreali et Mexico, Africa boreali. In septentrione semper migrat, necnon in regionibus Germanicis plerumque migrat, sed iam in Germania australi saepe hieme quoque manet intra regionem, ubi prolem propagat. Mensibus Octobri et Novembri Anates boscades congregantur magnis agminibus et proficiscuntur in regiones meridionales. Pleraeque volant usque ad Italiam, Graeciam, Hispaniam, paucae tantum usque ad Africam borealem aut in latitudinem Asiae australis huic parti terrae respondentem. In lacubus Italicis, Graecis, Hispanicis conspicias inde ex hoc tempore mille et centum milia harum anatum, interdum per complura chiliometra aquam obtegentium et, si surgunt, strepitum efficientium e remoto audibilem, qui monet fremitum maris aestuantis. Iam mense Februario, aut, si tardissime, Martio anates incipiunt revolare. Et in patria et in regionibus peregrinis Anas boscas maxime cupit requiescere in lacubus, stagnis, paludibus, quae sunt harundinibus aut caricibus obtectae. Aquae, quae hic illic a plantis liberae, ceteroquin dumetis plantisque palustribus omnis generis sunt obtectae, ab Anate boscade plurimum diliguntur; e quibus interdum volat ad stagna minora, lacunulas, fossas aquaticas aut agros, ut his quoque locis utatur. Super aquam liberam admodum raro apparet, plerumque quam maturrime adnatat dumeta, in quibus perscrutatur limum.

Anas boscas est una ex avibus voracissimis, quas novimus; quae tenera folia aut cuspides graminum plantarumque palustrium valde variarum, earum gemmas, germina, semina matura, grana frumenti, tuberosa, necnon assidue venatur animalcula a lumbrico ad piscem et amphibia, videtur laborare fame vehementer insatiabili, quam ut expleat devorare non desinit, dum vigilat et quidcumque invenit.

Mores indolesque Anatis boscadis similes sunt anatis, quae ab illa orta est, i.e. anatis domesticae. Boscas enim incedit, natat, urinatur, volat similiter ac anas domestica, sed melius, easdem edit voces, feminae enim "quak" illud altisonans, fuscum illud "quäk" maris, delectans illud "weck weck" aut alliciens "wack wack", timorem illud exprimens "rätsch" aut "räb räb", ne longe – omnes sonos, qui etiam audiuntur ex anate domestica. Sensus Anatis boscadis sunt acres, mente valet. De circumstantiis prudenter iudicat ideoque varie se gerit, semper cautionem adhibet et, si qui eam persequitur, mox valde timet. Cum sit valde socialis, plerumque etiam pacifica, libenter se adiungit avibus affinibus, generaliter congregari solet omnibus avibus, a quibus toleratur. Nec homines propinquos non semper evitat, sed saepe incolit stagna, quae ab hominibus proteguntur, e.g. in viridiariis aut hortis maioribus, ibique saepe admodum est mansueta nec recusat, ne ab hominibus voracitati indulgentibus cibetur; prolem hic propagat atque educat et denique paene se tam gerit quam avis domestica. Tamen manet sui iuris neque fit anas domestica, sed pullis quoque heredio semper tradit libertatis inclinationem. Recte cicurari Anas boscas non potest nisi quam maturrime una colitur cum anatibus domesticis eodemque modo tractatur quam illa. Facile fit, ut Anas boscas coeat cum domestica; anaticulae ex talibus connubiis exortae haud minus cicures fiunt quam propriae anates domesticae.

Brevi post adventum suum agmina anatum disgregantur in paria, quorum coniugales magno amore inter se sunt coniuncti, quamvis lubidine accensa haud raro fiunt adulteria. Coitus fere semper in aqua fit, incohatur miris artibus natandi, multo clamore sublato.

Ethologica recentiora. Descriptionibus Brehmianis licet nunc interponam nonnullas cognitiones ethologiae recentiores, quas inveni apud Bernhardum Hassenstein („Verhaltensbiologie des Kindes", Monaci Bavarorum a.1973), maximam partem opere Conradi Lorenz Austriaci ethologi illustrissimi nixum: Anates feminae agnoscunt mares pennis pulcherrimis instructos, etiamsi numquam antea eos viderunt. Ergo iisdem non est discendum, qualis sit mas. Haec scientia iis est innata. Ethologi dicunt anatibus feminis esse mechanismum expediendi innatum („AAM = angeborener auslösender Mechanismus").

Aliter autem efficitur pullorum (sive masculinorum sive femininorum) agnitio matris: anaticulae prioribus secundis vel minutis horae partibus, postquam exclusi sunt, sequuntur primum obiectum, quod movetur (sive est animatum sive inanimatum). Cuius obiecti aspectus cerebro pulli "imprimitur" ut imago matris. Haec actio dicitur impressio materna ("Mutterprägung"). Hac impressione anaticula discit, qualis sit mater. Scientia matris agnoscendae non est innata, sed discitur. Postea, usque dum adolescat, semper sequitur hoc obiectum idemque ut matrem considerat, etiamsi est inanimatum (e.g. pila, quae movetur). Spatium temporis, quo impressio fieri potest, appellatur phasis sensibilis. Impressio materna fieri non potest nisi intra diem primum, postquam pullus exclusus est.

Similiter anati mari non innata est scientia feminae agnoscendae. Etiam haec scientia ei discenda est impressione sexuali ("sexuelle Prägung"). Contra ac impressio materna haec impressio fit 1.lentius (per sex fere septimanas), 2.diu ante actionem instinctus (phasis sensibilis incohatur enim septimana vitae tertia, finitur octava, ergo longo tempore ante pubertatem, quae fit primo anno vitae exeunte).

Mas autem aliqui Anatis boscadis si adolevit in familia alius speciei anatum aut anserum, coitum petit a feminis talis speciei, non propriae.

Si qui Anas boscas mas in cavea adolescit cum adultis anatibus masculinis (quales nullo modo solent prolem curare), idem mas postea adultus aut mavult coire cum maribus quam cum feminis aut cum nullis anatibus coit nisi cum masculinis. Ergo talis mas est homosexualis. Sed coitus numquam bene succedit, nisi alter mas ipse impressus est eodem modo.

Redeamus ad Brehmianam *nessologiam (sit venia verbi: apud Columellam, quem nonnulli "Ciceronem agriculturae" appellaverunt, invenitur nessotrophium): Anas uxor, cum Veneri indulserit, sibi quaerit locum aptum ad nidum faciendum. Tales loci sunt quieti et sicci, sub virgultis aut aliis plantis siti, aut nidi avium rapacium relicti aut nidi cornicum. Nidus ab anate construitur ex stipitibus aridis, foliis, aliis plantarum materiis, laxe compositis et superstructis; formatur alveus, qui pennulis mollissimis vestitur. Anas mater parit 8-16 ova griseo-alba, quae distingui non possunt ab ovis anatis domesticae. Ovis incubat per 24-28 dies. Femina incubat magna cum devotione, quandocumque abit, ova caute obtegit pennulis, quas ipsa sibi evellit, quam cautissime abit per gramina nec rediens appropinquat antequam certo scit nullum periculum imminere. Pulli exclusi per unum diem adhuc in nido calefiunt; deinde ad aquam adducuntur. Si exclusi sunt in nido alte sito, antequam primo exeunt, ex ipso nido desiliunt neque eodem saltu vulnerantur. Primam iuventutem anaticulae degunt quam abditissime inter carices densissimas, harundines, aliasque plantas aquaticas nec antequam experiuntur instrumenta sua volandi, interdum apparent in aqua libera natantes. Mater diligentia quam maxima studet pullos removere e conspectu hominum aliorumque hostium, si necesse est, fallaciis conatur hostem ab anaticulis in se convertere, necnon, si videt pullos suos ab hostibus incursari infirmioribus, magna cum fortitudine eosdem aggreditur et haud raro in fugam conicit. Pulli matrem amant tenerrime, omnem respiciunt matris monitionem, sine ullo motu se abdunt, ubicumque mater hoc imperavit, in plantas obtegentes aut humum depressiorem ibique manent, dum mater redeat, sed statim surgunt et congregantur, ubi primum matrem conspexerunt. Anaticulae rapide crescunt; post 6 septimanas iam volant.

At pater pigerrimus et negligentissimus minime curat matris angores atque sollicitationes. Ubi uxor coepit proli incubare, relinquit eam maritus infidelissimus, ut novum connubium faciat cum alia femina aut, si hoc non iam contingit, cum aliis maribus congregatus circumnatans nunc vitam agit caelibem omni officio vacuam. Antequam pulli ex ovis excluduntur, iam mas in locum pennarum pulchrarum supponit aestivas pennas parum conspicuas. Quae vestis a mare vix geritur per plus 4 menses, deinde transit in vestem maris nuptialem. Tum etiam pennae pullorum mutantur et parentes pullique denuo congregantur, ut autumnum degant communiter posteaque migrent ad hospitium hiemale.

Nonnulla Anas boscas aetate provecta praeda fit vulpis aut lutrae, nonnulla iuvenis putorii (Theod. Iltis) aut lutreolae (Theod. Fischotter); ova et pulli teneri auferuntur a rattis aquaticis aut periclitantur milvis; at pro hostibus omnium periculosissimi habendi sunt magni falcones nobiles, qui interdum nulla praeda nutriuntur nisi anatibus. Tali hoste conspecto anates student vitam servare urinando; interdum falconem, a quo iam correptae sunt, secum trahunt in aquam profundissimam, quo idem raptor tam vehementer fatigetur, ut a praeda desistat. Accipiter et aquila, praesertim haliaetus, haud minus assidue anates venantur idque plerumque bono cum successu, quamvis anates fortes conentur etiam arcere istas aves raptatrices. Seyfferitz zoologus olim observavit per paucas horas omnes rationes diversas, quibus aves rapaces ab anatibus arcentur. Eaedem cum haliaetum lente advolantem conspexissent, surrexerunt superque aquam huc illuc volitabant, quia bene sciverunt illam aquilam non posse se captare volantes. Cum haliaetus a venando destitisset, perrexerunt nutrimenta quaerere. Tum apparuit Falco peregrinus; at nunc non volaverunt, sed continuo urinabantur, usque dum hic hostis quoque desisteret a studiis frustra factis. Postea accipiter apparuit, qualis volans sedensve optime scit captare. Nunc anates statim artissime se condensaverunt, alis continuo aquam sursum iaciebant, ut fieret imber pulveris non pellucidus; accipiter, quandocumque pervolabat hunc imbrem, tam vehementer perturbatus est, ut non aliter ac praecessores cogeretur a venando desistere.

Caro Anatis boscadis tam sapida est, ut a venatoribus captetur fere ubique. Adhibentur omnes methodi anates venandi aut captandi. Mercatus omnium oppidorum Italiae, Graeciae, Hispaniae, Aegypti tempore hiemali abundant anatibus, praesertim boscadibus.

Omnia ova anatum, etiam anatis domesticae, ne comedantur cruda aut parum calefacta! Nam iisdem insunt microbia pathogena perquam varia; praecipue iisdem saepe effecta est dysenteria (Theod. Ruhr). Talia microbia ab anatibus recipiuntur ex aquis valde pollutis, praecipue in coitu contingunt in anatis feminae oviductum, ex eodem in ovum ipsum.

Detrimenta vere maiora non fiunt Anatibus boscadibus. Pisces quidem ab iisdem devorantur, sed minores tantum et non nisi in aquis vadosis. Itaque detrimenta anatibus effecta multimodis compensantur usu carnis pennarumque fructuosissimo. Haec hactenus de Anate boscade dicit Alfredus Edmundus Brehm.

Culinaria. Idem zoologus supra iam dixit nobis carnem anatinam esse sapidissimam. Ergo operae pretium est in Lexico Culinari Erhardi Gorys legere, quid coqui sentiant de iisdem avibus: Anates pondere sunt duorum vel trium chiliogrammorum. Oportet anas comedenda ne sit anno vetustior; post hanc enim aetatem caro anatina plus minusve sapit adipem piscinam. Caro optime sapit mensibus, qui sunt inter Septembrem et Ianuarium. Anates aut assantur aut frixantur per spatium 50 fere minutarum.

Anas Badeniana. Anatem subassato; cepam crasse concidito, "radicaria" (Theod. "Wurzelzeug", i.e. carotas, stipites porri, radiculas petroselini, frustum apii bulbosi) minutatim concisa, macrum lardum tessellatim concisum cum aliquantulo thymi foliique laurei in pinguamine fortiter *subtorreto (Theod. "anrösten"), vinum album (scilicet Badense) affundito, anatem in his assato, dum mollescat. Brassicam acidam et laminas lardi fumigati vaporato, anatem cum brassica acida apponito; fundum assarium (Theod. "Bratenfonds") cum embammate percoquito, percribrato, condito, si vis, tuberibus (fungis) in taeniolas concisis perficito; globulos addito.

Anas farta. Anatem farcito fartura bene condita, quae est composita e lardo conciso, iecore anatino contrito, pane albo intrito, cruda perna tessellatim concisa, fungis amanitis. Anatem fartam assato, fundum assarium cum vino rubro percoquito, embamma percribrato, condito, vitello commisceto; salita poma terrestria addito.

Anas cum iasmino. Specialitas Sinica: Anati putamen arancii infigito, anatem cum adipe suillo fortiter subassato, fortem theam viridem affundito, anatem obtectam assato, dum mollescat; denique vinum oryzaceum aliquantulumque embammatis *soiani addito, floribus *iasmini condito, anatem ex olla assaria tollito, carnem dissecato in frusta ad comedendum apta, una cum bambusae germinibus in assario pinguamine dehausto assato, dum crusta obducatur, et apponito; fundum assarium leniter conditur, farinam oryzaceam immisceto, percribrato, cibo superfundito; oryzam coctam addito.

Anas cum aranciis. Anatem fortiter subassato, in embammate assato, dum mollescat, pinguamen ab embammate secernito; aliquantum sacchari calefacito, dum infuscetur, aceto vinoso macerato, embamma affundito, suco arancii necnon putaminibus arancii et citri in fasciolas (virgulas) concisis condito; anatem dissecato, frustulis aranciorum butyratis ornato; addito *straminata poma terrestria (Theod. Strohkartoffeln, Fr. Pommes pailles).

Anas more Rotomagensi assata. Plurimum valet anatem (aptissima est Rotomagensis) esse suffocatam, ut sanguis maneat in corpore (sic scribit Gorys – vae vobis, coqui crudelissimi!). Anatem per 20 minutas assato, clunes extractas in craticula assato, pectus in longas fasciolas tenuissimas dissecato, quas cepis Ascaloniis minutatim concisis insternito et apponito, sale et pipere condito, vino adusto inflammato; ossicula carunculasque reliquas (Karkasse) prelo volatilium exprimito, sucum una cum bono vino rubro super fasciolas anatinas fundito, breviter in furno calefacito; addito panem candidum.

Acetaria anatina. Fasciolas carnis anatinae assatae, poma terrestria cocta, cucumeres aceto oleoque condito, antequam apponis, lene liquamen *Magonicum (Mayonnaise) immisceto; ornato lycopersicorum particulis octantibus.

Sufficiant haec praecepta anatis assandae. Candide lector, utinam tibi sit anatina cena pollucibilis. Optime tibi sapiat!

Restat, ut brevissime lectori in memoriam revocem, quantum valeat anas in gryllis, fabellis, libellis fumopticis: Qui puer, quae puella non avide legit pericula familiae anatum a Walt Disney lepidissime delineatae et descriptae, quis ignorat Donaldum Anatem (Donald Duck) et Margaritulam Anatem (Daisy Duck)? Si de anatibus velis legere fabellas Latinas hilares, inspice versionem Mynchusani Latinam, quam interpres Fragrantiae nonnullis ante annis in Aedibus Melissae publicavit. Denique de usu nominis anatini specialiter Theodisco: in Germania appellatur relatio in actis diurnis parum fidelis, quae a lectore in suspicionem vocatur, "Zeitungsente", i.e. "anas actorum diurnorum". Divina, lector candide, unde ducta est haec vox Theodisca: e lingua Latina! "N.T." – hae litterae initiales relationi olim subscriptae dicuntur significasse: "non testatum". Ecce anas Germanica e Latino exorta!

Subfamilia: Stictonettinae

Genus: Stictonetta

Haec Valafridus Stroh Professor philologiae classicae Monacensis dixit cuidam mulieri diurnariae, cui nomen est Fee Isabelle Lingnau (v. supra in sede interretiali Leonis Latini, s.v. ‚Quis est Leo Latinus 2?, s.v. Fragrantia 3: „Hamburger Abendblatt", d.30.m.Oct. a.2004. „Süskinds Parfum gibt’s jetzt auch auf Latein"). Nos autem, qui ex multis annis incumbamus fabulis modernis Latine reddendis, quid respondeamus bono Valafrido omnium declamatorum Latinorum nostrae aetatis disertissimo?

Primo loco oportet nos sermonis Latini renovatores studeamus demonstrare fieri posse, ut opera aetatis modernae praestantissima satis apte satisque decenter convertantur in sermonem Latinum. Sermo quivis non potest dici excultus et eruditus et ad communicationem modernam idoneus, nisi eodem exprimi possint cogitationes narratorum aetatis optimorum. Oportet etiam thesauri litteraturae mundanae mandentur sermoni Latino.

Secundo loco opinor, cum pusillus adhuc sit grex noster, verisimile non esse huius gregis participes esse sat multos auctores tam ingeniosos quam Süskind et Schlink et Schneider (de quibus v. infra). Aliud est linguâ aliquâ bene uti et aliud est ingenio esse vere poetico et narrativo. Bonus narrator oportet valeat utrâque virtute. Sed talis est rara avis in terris. Magis decet bonam fabulam bene in Latinum vertere quam bonâ elocutione Latinâ fingere argumentum ineptum.

Tertio loco nobis persuasum est sermonem alienum non sat bene exerceri scribendis verbis originalibus: Nemo sermonem aliquem alienum vere callet, nisi scit ex sermone patrio in illum convertere. Ad sermonem alienum exercendum optime iuvat verba in sermonem alienum vertere. Ceterum patrius quoque sermo hac methodo bene exercetur.

Hanc rem Plinius minor acu tangere videtur nonâ epistulâ libri septimi, ubi monet Fuscum amicum, ut quam saepissime vertat verba e Latino in Graecum et e Graeco in Latinum. Operae pretium est legere, quid dicat Plinius minor de versionibus faciendis:

Quaeris quemadmodum in secessu, quo iam diu frueris, putem te studere oportere. Vtile in primis, et multi praecipiunt, uel ex Graeco in Latinum uel ex Latino uertere in Graecum. Quo genere exercitationis proprietas splendorque uerborum, copia figurarum, uis explicandi, praeterea imitatione optimorum similia inueniendi facultas paratur; simul quae legentem fefellissent, transferentem fugere non possunt. Intellegentia ex hoc et iudicium adquiritur. Nihil offuerit quae legeris hactenus, ut rem argumentumque teneas, quasi aemulum scribere lectisque conferre, ac sedulo pensitare, quid tu quid ille commodius. Magna gratulatio si non nulla tu, magnus pudor si cuncta ille melius. Licebit interdum et notissima eligere et certare cum electis. Audax haec, non tamen improba, quia secreta contentio: quamquam multos uidemus eius modi certamina sibi cum multa laude sumpsisse, quosque subsequi satis habebant, dum non desperant, antecessisse. Poteris et quae dixeris post obliuionem retractare, multa retinere plura transire, alia interscribere alia rescribere. Laboriosum istud et taedio plenum, sed difficultate ipsa fructuosum, recalescere ex integro et resumere impetum fractum omissumque, postremo noua uelut membra peracto corpori intexere nec tamen priora turbare....

Fabula Roberti Schneider a.1992 in Lipsiensi Domo Reclamiana edita, a Nicolao Gross Germano Venaxomodurensi in Latinum conversa.

His viginti annis tres fabulae excellentissimae originaliter theodisce scriptae publici iuris sunt factae, quae etiam extra Germaniam in summam claritudinem pervenerunt: Patricii Süskind „Parfum" (Fragrantia) et Bernhardi Schlink „Der Vorleser" (Recitator) et Roberti Schneider „Schlafes Bruder" (Somni soror). Quarum fabularum admirabilium versiones Latinas componere iam pridem coepi: „Fragrantia" iam ex integro Latine reddita cum Glossario prolixo edita erat in Aedibus Bruxellensibus, quae appellantur „MELISSA"; interim haec editio est iam divendita, sed LEO LATINUS modo praeparat alteram. „Recitatorem" Latinâ veste ornatum vobis partim iam misi, partim vobis missurus sum. Huius triadis laureatae ultimum opus nunc coepi Europaeorum sermoni patrio mandare.

HAEC est historia viri musici Iohannis Eliae Alderi, qui viginti duos annos natus mortem sibi conscivit, cum decrevisset, ne umquam pergeret dormire.

Nam idem exarserat amore indicibili ideoque infelici consobrinae suae Elsbethae et ex illo tempore non iam voluit vel per unum momentum temporis quiescere, dum usque ad fundum exploraret secretum, quo fieri non licuit, ut illam amaret. Fortiter usque ad finem suum incredibilem sententiam retinuit, qua tempus dormiendo terere esse tempus profundere id est peccatum committere, tempusque sic profusum olim sibi imputatum iri in purgatorio, nam hominem dormientem esse mortuum aut saltim non vere vivere. Haud forte fortunâ mortem antiquitus dici somni esse sororem. Quonam iure, ille cogitavit, virum puri cordis contendere se uxorem suam amare per totam vitam, hoc autem non facere nisi per spatium temporis diurni aut unius tantum cogitationis? Hoc quidem non esse testimonium veritatis, nam virum dormientem non amare.

Ita cogitavit Iohannes Elias Alder, et eius mors insignis ultimum erat, quod tribuit amori suo. Ubi hic vir suam degerit et qui fuerit cursus huius vitae miserae, hôc loco describamus.

Anno 1912, cum Cosmas Alder ultimus incola vici Eschberg, vici cuiusdam montani in mediâ regione Vorarlbergiana siti, in praedio suo neglecto fame periisset, - ne veteres quidem incolae vici Götzberg propinqui suspicati erant in illo loco superiore adhuc hominem aliquem vivere – natura quoque definite decrevit, ut exstingueretur omnis memoria huius vici. . . .

Anno 1912, cum Cosmas Alder ultimus incola vici Eschberg, vici cuiusdam montani in mediâ regione Vorarlbergianâ siti, in praedio suo neglecto fame periisset, - ne veteres quidem incolae vici Götzberg propinqui suspicati erant in illo loco superiore adhûc hominem aliquem vivere – natura quoque definitê decrevit, ut exstingueretur omnis memoria huius vicî. Eadem visa est ferê quodam cum respectu exspectasse mortem miserabilem ultimi sui domitoris, ut deinde vehementer et in sempiternum irrueret in viculos lucidos. Quae ab homine saeculis ante ablata erant, natura nunc sibi retraxit. Via olim vicana semitaeque ad praedia ducentes iam pridem ab eâdem spinosis dumetis occupatae erant, reliqua stabula et domicilia ad cinerem ambusta iam pridem putrefacta, moenia musco obsita. Senex obstinatus cum mortuus esset, natura etiam etiamque maiore cum varietate et mutabilitate invasit in arduos hortos montanos, ubi olim omnis arbor iuvenilis asciis pertinaciter erat abscisa.

Necnon fraxinus, arbor naturae dilectissima, denuo crevit abundê et fortiter.

Tertium cum incendium factum esset uno tantum saeculo – cuius flammas nocturnas clamôsê admirati erant ipsi Appenzelliani remotissimi - , etiam Lampartiani et Alderiani comprehenderunt, gentes in vico Eschberg unicae – Deum numquam voluisse ibidem vivere homines. Nocte tertii incendii, die 5. m.Sept. a.1892 combusti sunt duodecim homines in lĕctîs suîs collocati, in stabulis duodequinquaginta pecora. Per totum diem domorum compages pervolutaverat infernalis ventus favonius, in silvis tam mirê mugiverat atque anhelaverat, ut postea nonnulli homines contenderent aliquem, qui summam calamitatem futuram certê praescivisset, mille vocibus sustulisse cachinnum. Nocte tertii incendii in Eschberg nemo ausus est focum suum accendere, ne candelam quidem ad preces faciendas. Omnis scivit – infans ex adultorum narrationibus minacibus oculisve subito phantasmaticis - lumine aperto quanta damna inferri possent. Quidam Lampartianus secundum incendium expertus, primum obscurê recordatus, eâdem nocte ambulavit ab uno praedio ad aliud, ut – si necesse esset, vim adhiberet - vetaret, ne quis uteretur lumine aperto. Qui cum eo repsisset, stabula et cellas et cubicula speculatus ne minimam quidem luculam animadvertit. Naribus in caminos directis ne minimam quidem odoratus est nubeculam fumi frigidi. Itaque idem Lampartianus versus horam secundam in sacco suo folioso collocatus tranquillius obdormivit.

At versus tertiam horam combusti sunt totus vicus et silva vico circumsita horâ rapidius. Ventus enim favonius ab ecclesiâ Sancti Volfgangi et secundum colles et trans dorsa silvestria usque ad iuga montium agitavit ignem clamantem.

Nocte incendii tertii homines superstites per rivum Emmerum irâ et desperatione rugientes, irridentes, lacrimantes deorsum in regionem vallis Rhenanae, ubi postea aut paupertate consenescerent aut mediastrini mercennarii usque ad finem vitae agros colerent aliorum. Cosmas Alder, qui ita ut reliqui duodecim incolae creditus est combustus esse et pro quo in vico Götzberg prope sito iam cantatus erat ille Dies irae, unicus homo remansit in praedio suo ad cinerem ambusto. Idem dormiverat in murîs hypogei sui umidîs, nam nocte solebat colloqui cum filiâ suâ ibi sepultâ. Nam filia Cosmae cum fêtum abêgisset, parochus Götzbergensis funus eiusdem ecclesiasticum non praestiterat. Cosmas cum videret, Deus quantam calamitatem effecisset, decrevit, ut in praedio suo remaneret ibique iners exspectaret diem iudicii novissimi. Per viginti annos habitavit in suîs pariêtinîs, ne minimo quidem labore conatus est praedium restaurare, quod non relîquit nisi fame magis magisque agebatur in laetas silvas iuveniles. Denique vero fame periit. Nequaquam nutrimenti penuriâ – Eschbergenses enim ut comedant coquere sciunt fere omnia – sed nullâ aliâ re nisi taedio vitae contumacissimo.

Ita factum est, ut etiam ultimus vir Alderianus simulque ultimus Eschbergensis patefaceret fatalem illam indolem obstinatam, quâ totus vicus per saecula insignis denique est exstinctus.